Topika teologiczna wczoraj i dziś

Abstract

Problematyka związana z właściwym rozumieniem i korzystaniem z tzw. miejsc teologicznych jest istotna dla metateologii i metodologii teologii każdej epoki. Decyduje ona o kształcie i jakości pracy teologa, o wartości jego dociekań i konstruowanej na ich bazie teologii. Jest fundamentem teologicznego warsztatu. Stąd również dziś pojawia się konieczność nowego przemyślenia treści wchodzących w zakres zagadnień związanych z rozumieniem i funkcjonowaniem „loci theologici" w procesach konstytutywnych dla poznania teologicznego. „Locus theologicus" stanowi leksykalne i tematyczne nawiązanie do pierwotypu metodologii teologii, czyli do tzw. systemu miejsc teologicznych („das System der loci theologici") 1. Prezentację podstawowych sensów pojęcia warto rozpocząć od opisu kręgu zagadnień związanych z jego ukształtowaniem w dziejach teologii. W ich świetle można będzie precyzyjniej ustalić współczesne rozumienie terminu oraz prześledzić zasady i przekształcenia dotyczące jego funkcjonowania. „Locus theologicus" jest pojęciem opartym leksykalnie i treściowo na Topice Arystotelesa (τόπος = locus = miejsce, der Ort. le lieu)2. Topika, należąca do pism logicznych, udzielała wskazówek dotyczących zasad poprawnego wnioskowania w procesach poznawczych (Fragment tekstu).