Motywowanie uczniów do nauki - zadanie współczesnego nauczyciela

Abstract

Jedną z ról, jakie we współczesnej szkole pełni nauczyciel, jest rola organi­zatora i kierownika procesu dydaktycznego. Rola ta zawiera dwie kategorie zachowań: z jednej strony obejmuje czynności nauczyciela, czyli nauczanie, z drugiej zaś dotyczy procesów zachodzących w uczeniu się uczniów. W dzisiej­szej szkole, nieodzownie związanej z przemianami reformatorsko-społecznymi oraz zmianami naukowo-technicznymi, rola nauczyciela jako organizatora działalności dydaktycznej ulega pewnym przeobrażeniom. Rozwijająca się technologia informacyjna sprawia, że uczniowie uczą się często więcej poza szkołą (K ra je w sk a, 1995). Motywowanie do nauki jest jednym z pod­stawowych czynników decydujących o efektach procesu uczenia się i nau­czania. Staje się elementem nieodłącznie związanym z rolą nauczyciela jako organizatora i kierownika procesu dydaktycznego. „[...] Nauczyciel powinien nie tylko »przekazywać wiedzę«, ale co ważniejsze budzić w młodzieży zainteresowania, wyrabiać nastawienia (chęci), kształcić umiejętności i nawyki samodzielnego uczenia się, zdobywania wiedzy i doskonalenia własnej kultury intelektualnej” ( K r aj ew s ka , 1995, s. 78). Motywacja ucznia do nauki jest czynnikiem warunkującym jego sukcesy szkolne, pozwalającym uporać się z porażką, determinującym wykorzystywanie jego wewnętrznych możliwości czy wreszcie dostarczającym nauczycielowi wskazówek co do jakości i efektów kształcenia. We współczesnych rozważaniach pedeutologicznych dotyczących kompetencji nauczycielskich pojawia się zagadnienie motywacji do nauki jako „składnika” aktywnego uczestnictwa ucznia w procesie dydaktycznym ( E k i e r t - O l d r o y d , red., 2003). Kompetencje motywacyjne nauczyciela obejmują szeroki zakres zadań w zakresie organizowania procesu dydaktycz­nego, warunków do nauki, środowiska wychowawczego szkoły, są nieodłącz­nym składnikiem jego warsztatu pedagogicznego. Poprzez realizowanie zadań związanych z motywacją do nauki nauczyciel wyraża swój stosunek do uczniów i zaangażowanie w pracy. Motywowanie informuje o poziomie kwalifikacji zawodowych nauczyciela, jego doświadczeniach, a także zdolno­ściach twórczych i predyspozycjach innowacyjnych. Jak skutecznie motywo­wać uczniów do nauki? - to jedno z podstawowych pytań, jakie stawia sobie każdy nauczyciel.