Ezechiel Zivier – życie i działalności archiwisty i historyka na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX wieku

Abstract

Przez wiele lat postać Ezechiela Ziviera pozostawała poza zainteresowaniami historyków. Powodów takiego stanu należałoby upatrywać w sytuacji politycznej panującej w Polsce przez 1989 rokiem. Również utrudniony dostęp do źródeł nie pozostawał bez wpływu na niechęć do podejmowania tej tematyki. Dopiero założenie w 1990 roku Archiwum Neue Synagoge Centrum Judaicum w Berlinie znacznie poprawiło sytuację - otworzyło nowe możliwości prowadzenia badań i pozwoliło podjąć tematy dotąd omijane lub po prostu zapomniane. Ezechiel Zivier urodził się 22 września 1868 roku w rodzinie żydowskiego nauczyciela szkoły elementarnej w Wieluniu2. Profesja ojca oraz jego światopogląd bez wątpienia nie pozostały bez wpływu na wybór drogi przez młodego Ezechiela. O tym, że rodzina pozostawała w kręgu kultury niemieckiej, świadczą imiona nadane Ezechielowi oraz jego rodzeństwu. Ich drogi życiowe wskazują, że nie była to chwilowa fascynacja, ale głębokie przekonanie, że w państwie pruskim przedstawiciel narodu żydowskiego może kształcić się, rozwijać i osiągać sukcesy w wybranych przez siebie dziedzinach ludzkiej działalności. Zresztą nie był to pogląd odosobniony, kraj Goethego jawił się wschodnioeuropejskim Żydom jako miejsce spełnienia marzeń, awansu społecznego i nieograniczonych możliwości. Po ukończeniu żydowskiej szkoły podstawowej prowadzonej przez ojca Ezechiel został wysłany do Piotrkowa, gdzie w latach 1880–1888 pobierał naukę w tamtejszym gimnazjum rządowym [...].