Touching Trauma: On the Artistic Gesture of Bracha L. Ettinger

Abstract

Niniejszy artykuł poświęcony jest twórczości Brachy L. Ettinger – izraelskiej artystki, autorki teorii macierzy, psychoanalityczki, feministki oraz córki Żydów ocalonych z Holokaustu – zarówno w jej aspekcie teoretycznym, jak i artystycznym. Autorka stara się dowieść, że artystyczny gest Ettinger jest zarazem ucieleśnieniem niemal bezgranicznej bliskości względem traumatycznych wydarzeń oraz chwytem wywołującym w widzach zawieszenie rozróżnienia na to, co teraz, i to, co już minione, oraz na to, co obecne, i na to, co już nie. Uściślając, gest staje się zabiegiem zdolnym ukierunkować widza na traumatyczne doświadczenie Innego. Jak Ettinger sama przyznaje, w jej pracy teoria i sztuka są ze sobą niezwykle mocno związane; niniejszy artykuł stara się podążać podobną drogą i podejmuje próbę pokazania, jak te dwie instancje wzajemnie na siebie wpływają w twórczych transformacjach. Autorka artykułu rozpoczyna od omówienia techniki artystycznej stosowanej przez Ettinger, jej ujęcia traum(y) oraz pamięci w perspektywie teorii macierzy. Następnie, podejmuje się interpretacji wybranych obrazów z najsławniejszej serii Ettinger – Eurydice, opartych na fotografii prowadzonych na stracenie nagich kobiet z getta w Mizoczu, wykonanej w 1942 roku, a także dzieł przywołujących figurę matki. Obrazy te są odczytywane poprzez pryzmat takich pojęć, jak między innymi trauma świata oraz fort/da. Ponadto, artykuł sugeruje, w jaki sposób etyczny potencjał wybranych pojęć Ettinger znajduje zastosowanie w jej praktyce artystycznej.