Pomiędzy tragicznością a groteską – recenzja

Abstract

Możemy bądź z całą świadomością stanąć wobec grozy otaczającego nas świata, bądź próbować ją oswoić przez śmiech. Z pierwszej postawy rodzi się tragizm, z drugiej – groteska. Taka myśl może się nasunąć po lekturze książki Teresy Banaś wydanej w 2007 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, stanowiącej jej rozprawę habilitacyjną. Oczywiście ta wstępna refleksja ani nie oddaje całej złożoności związków między tragicznością i groteską, ani nie jest streszczeniem wyników badań Autorki recenzowanej książki. Oba zjawiska zdają się jednak wypływać z tego samego źródła. Jak pisze sama Teresa Banaś: „Współcześni teoretycy sztuki dostrzegają bowiem pewne cechy wspólne tragicznej i groteskowej wizji świata”. Zarówno tragizm, jak i groteska częstokroć pojawiają się w dziele jako wyraz buntu wobec świata, obie zawierają w sobie absurd, wreszcie obie przedstawiają jakiś dysonans. Teresa Banaś wykorzystuje rozmaite koncepcje tragiczności i groteski do badania tekstów ze schyłku renesansu i wstępnej fazy baroku, przy czym interesuje ją także, w jaki sposób kategorie tragiczności i groteski funkcjonują w świadomości kulturowej tego okresu [...]. Recenzja książki: Pomiędzy tragicznością a groteską : studium z literatury i kultury polskiej schyłku renesansu i wstępnej fazy baroku / Teresa Banaś. - Katowice : Wydaw. Uniwersytetu Śląskiego, 2007. - 238 s. : err. ; 24 cm.