Progresywna edukacja w przestrzeni kulturowej. Refleksja nad kulturowymi zmianami w świecie i ich wpływem na edukację

Abstract

Obecnie zmiana „dzieje się” wokół nas bezustannie, każdego dnia, na wielu płaszczyznach. Niezwykle wyraźnie uwidoczniona jest jej szybkość, co możemy odczuć w konieczności przewartościowania naszej rzeczywistości. Powszechne jest cykliczne zjawisko polegające na tym, iż jedna idea zastępuje drugą, jeden produkt zastępuje kolejny. Proces ten został także nakreślony w sferze edukacji, dla której gruntem jest właśnie kultura. W związku z powyższym istotne jest śledzenie zmian występujących w obszarze kultury, gdyż bez tego nie zrozumiemy dzisiejszych problemów edukacyjnych. W kontekście człowieka ważna stała się jego zdolność do sprawnej adaptacji do nowych warunków, gdyż w przeciwnym wypadku może on doznać szoku związanego z przyszłością. Edukacja otoczona chmurami zmian musi sprostać pojawiającym się wymaganiom. Niestety, europejskie szkoły, wciąż tkwiące w modelu pruskim, nie są zdolne do zmierzenia się z wyzwaniami, jakie przed ludzkością stawia świat. Możemy zatem zauważyć, iż rzeczywistość wyprzedza szkołę, która kreuje uczniów-robotów, reprodukujących wzorce kulturowe, a nie kształci – co byłoby światu potrzebne – ludzi innowacyjnych, elastycznych, potrafiących akceptować zmiany, które są pewną częścią naszej egzystencji. Musimy zdać sobie sprawę, że teraz główną rolę w kształtowaniu naszego życia ma kultura masowa, a nie uniwersalne wzorce, które mogą być aplikowalne każdemu. Człowiek może zgubić się we współczesnym świecie, jeżeli będzie ograniczony minionymi ideałami. Mimo że zmiany w kulturze są gwałtowne i nie jesteśmy w stanie ich zatrzymać, możemy się w nich odnaleźć i je zaakceptować, pozostając przy tym jednostką indywidualną, posiadającą umiejętność przedstawiania własnej perspektywy.