Wpływ euroregionalnej współpracy Polski z sąsiadami na początku XXI wieku na rozwój obszarów transgranicznych

Abstract

Rozpoczęcie transformacji ustrojowej w Polsce pod koniec ubiegłego wieku wymusiło przekształcenia polityki zagranicznej w jej dwu- i wielostronnych wymiarach. Wykorzystując doświadczenia Europy Zachodniej w zakresie współdziałania między regionami przygranicznymi sformułowano ideę euroregionalizacji jako ważnej formy współpracy transgranicznej. Otwarcie granic po 1989 roku dało terenom przygranicznym nowe, niebywałe szanse rozwojowe. Nastąpił spontaniczny rozkwit kontaktów i ich formalizacja w postaci euroregionów. Drogę do ich utworzenia stanowiło przystąpienie Polski do Rady Europy oraz podpisanie konwencji międzynarodowych regulujących współpracę regionalną. Chociaż współpraca euroregionalna w początkowej fazie rozwoju budziła gorące dyskusje, a także nieporozumienia, obecnie stanowi mocną stronę sąsiedzkiej współpracy transgranicznej. Od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku do dzisiaj powstało siedemnaście euroregionów, jednak nie wszystkie przetrwały próbę czasu. Formalnie w 2009 roku na polskich pograniczach funkcjonowało szesnaście euroregionów, których nazwy wiążą się ściśle z otaczającym środowiskiem geograficzno-przyrodniczym: Bug, Niemen, Nysa, Szprewa—Nysa—Bóbr, Pro Europa Viadrina (Przez Odrę do Europy), Karpacki, Tatry, Pradziad, Beskidy, Bałtyk, Glacensis, Pomerania, Silesia.