The politics and poetics of laughter in "De la Bourgoise d'Orliens and Dame Sirith"

Abstract

Autorka artykułu podejmuje tematykę śmiechu skierowanego przeciw kobietom. W takich utworach jak Dame Sirith wyśmiana jest niezgoda kobiet na podporządkowanie się mężczyznom. Literatura opisująca kobiety miała w średniowieczu swoją tradycję wywodzącą się z utworów de statu hominum, w których były one traktowane jako osobna grupa społeczna. Gatunkiem szczególnie ważnym jest w tym wypadku fabliaux, gdzie postaci zajmujące niską pozycję w życiu społecznym oszukują ludzi wyśmiewanych z powodu swojej naiwności, łatwowierności czy idealistycznych zasad. Śmiech będący nieodłącznym elementem opowieści z gatunku fabliaux należy do Bachtinowskiego świata karnawału, rzeczywistości na opak, której istnienie jest kompensacją dla dyskryminowanych w świecie rzeczywistym. Po świecie na opak następuje jednak zawsze świat, który wygląda tak jak dawniej. Tytułowa bohaterka De la bourgoise d’Orliens oszukuje i zdradza męża, po czym wmawia mu, że zawsze była mu wierna, podczas gdy w Dame Sirith niezależna decyzja Margeri, chcącej pozostać wierną mężowi i nie ulec pożądającemu jej Wilkinowi, zostaje wydrwiona. Śmiech okazuje się strategią, którą posługują się posiadający władzę. Kobieca emancypacja jest ukazana jako ostatecznie bezskuteczna i do pewnego stopnia śmieszna, ale nie wywołuje jednak w pełni beztroskiego rozbawienia.