[Ragnar Hedlund, „...achieved nothing worthy of memory”. Coinage and authority in the Roman empire c. AD 260–295. Uppsala 2008: recenzja]

Abstract

Pisał niegdyś Edward Gibbon: „Schyłkowi Cesarstwa Rzymskiego, tak bardzo innego, niż państwo to było w okresie niemowlęctwa, towarzyszyły wszelkie okoliczności, jakie tylko mogą pozbawić bezkrólewie widoków na posłuszeństwo i harmonię: olbrzymia i niesforna stolica, ogromna rozległość Cesarstwa, służalcza równość w obliczu despotyzmu, wojsko złożone z czterystu tysięcy najemników i doświadczenie częstych przewrotów...” (E. Gibbon, Zmierzch Cesarstwa Rzymskiego, t. 1, przeł. S. Kryński, Warszawa 1995, s. 236). Z kolei autor późnoantycznego dzieła Historia Augusta skonstatował: „...nil esse gravius nomine imperii, quod non posset e re p. tolli nisi per alterum imperatorem” (HA AC 1.4). Te dwa zacytowane fragmenty – niczym klamra – obejmują i definiują w sposób, rzecz jasna, nieco przerysowany, ale dzięki temu wyrazisty, przedmiot badań Ragnara Hedlunda w jego opracowaniu „...achieved nothing worthy of memory”. Coinage and authority in the Roman empire c. AD 260–295. Pozostawiając w centrum analizy postać cesarza rzymskiego jako takiego, badacz uwzględnia również dwa inne elementy rzymskiej sceny politycznej: „Rzym” z jego bogatą tradycją republikańsko-senatorską oraz armię, która w III stuleciu wyłaniała rządzących, ale też od której zależała wówczas jakość bytu Imperium Romanum.