Abstrakt: | Tytuł artykułu nawiązuje do znanej w polskiej literaturze socjologicznej dychotomii odnoszącej
się do głęboko zakorzenionego w mentalności zbiorowej społeczeństwa sposobu postrzegania
struktury władzy politycznej. Podział ten, związany w najnowszej historii Polski
z okresem panowania komunistów, nie tylko kreował sytuacje umożliwiające zaspokojenie
potrzeby afiliacji społecznej poprzez utożsamienie się ze społecznością „swoich”, ale dostarczał
również argumentów tłumaczących społeczne zło i wskazywał jego autorów. Stworzone zostały
w ten sposób warunki psychicznej rekompensaty, umożliwiające odbudowanie komfortu psychicznego,
zwalniające z poczucia winy i odpowiedzialności za zło. W tym znaczeniu „oni” to nie tylko
„obcy” , ale również „winni” destrukcji ładu społecznego i osobistych niepowodzeń.
Jednym z fundamentalnych celów stawianych bardziej czy mniej świadomie przez wyłaniające
się po upadku komunizmu w Polsce struktury władzy było „oswojenie” władzy, tzn.
przekonanie społeczeństwa, że władza jest .jego”, że ma społeczną legitymację. Artykuł, opierając
się na badaniach empirycznych przeprowadzonych na przełomie 1993/1994 roku, jest
próbą odpowiedzi na pytanie, czy nowa władza jest „ich” czy „nasza” . „Ich”, tzn. obca,
narzucona, nie mająca legitymacji moralnej i przyzwolenia społecznego, skorumpowana. „Nasza”,
tzn. postrzegana w społecznej świadomości jako „swoja”, zatroskana o wspólne dobro społeczności,
mająca społeczne poparcie, sprawiedliwa. |