Całość i Absolut w koncepcjach Plotyna i G. W. F. Hegla

Abstract

Zajmując się filozofiami Plotyna oraz Hegla nie sposób pozostawić kwestii życia wiecznego człowieka nierozwiązaną. Oprócz bowiem samej ich postaci jako systemu, na który wielokrotnie starałem się wskazywać w tej pracy – powinien objąć on sobą wszystkie zagadnienia, nadając im nowy wymiar; wymiar odniesienia do logiki, poznania, czy też sensu samego tego zagadnienia. Jak się bowiem okazuje, metafizyka musi mieć odniesienie do rzeczywistości empirycznej, ale w taki sposób ujętej, że ma ona szansę zostać potwierdzona – zarówno metafizyka jak i empiria, czego bez zbudowania systemu, a w konsekwencji systemu idealistycznego nie da się zrobić. Spoglądając więc na historię poszukiwań rozwiązań ludzkich niedogodności trzeba odciąć się od wszelakiego rodzaju „łatwizn”, które szczególnie nasza epoka przyhołubiła. Mam tu na myśli cały wachlarz bezprzedmiotowych pohukiwań wręcz, które stają się w konsekwencji jedynie polityczną frazeologią, czego egzemplifikacją niech będą chociażby te słowa: „Jest to cywilizacja (nowoczesna – przyp. autora), za której główną cechę uznać można dążenie do człowieczeństwa i rozumności, równości i wolności [...]”.