Między mimetyzmem a kreacjonizmem : o prozie i dramaturgii Ireneusza Iredyńskiego

Abstract

W niniejszej pracy przedstawiam sylwetkę Ireneusza Iredyńskiego. Twórczość Ireneusza Iredyńskiego, niegdyś sławnego i czytanego również z powodów pozaliterackich, staje się dziś, po niemal trzydziestu latach od jego śmierci w 1985 r., ponownie obecna w świadomości czytelniczej. Pisarstwo Iredyńskiego, czerpiącego z wielu poetyk (m.in. symbolistów, naturalistów, a także katastrofistów), powstało na styku oddziaływania dwóch zgoła różnych kierunków – modernizmu i postmodernizmu. Był twórcą wszechstronnym: prozaikiem, poetą, dramaturgiem oraz autorem słuchowisk radiowych i scenarzystą. W każdej dziedzinie artystycznej działalności wykazywał się sporym talentem w konstruowaniu opowieści o człowieku trudnej epoki. Tragizm pisarza oraz jego rówieśników polegał na ambiwalentnych odczuciach, jakie żywili do świata: od próby czynnego uczestniczenia w nim, zrozumienia i oswojenia do jego absolutnej negacji. We wszystkich przywołanych w pracy utworach Iredyńskiego pojawiają się oraz nieustannie przenikają mimetyczne i kreacyjne gesty autora – niezwykle utalentowanego, a także bacznego obserwatora swojej epoki.