| Abstrakt: | Niniejsza rozprawa doktorska traktuje o idei portretñw kobiet w dziele JulesaBarbey’a d’Aurevilly’ego na podstawie bogatego zbioru dzieł tego dziewiętnastowiecznego pisarza, nowelisty, eseisty, poety, dziennikarza, czy wreszcie krytyka literackiego. Poprzez ukazanie wizerunku fizycznego oraz psychologicznego
pierwszoplanowych postaci kobiecych, praca ma również za zadanie przedstawienie osoby Barbey’a d’Aurevilly’ego jako wybitnego portrecisty dwóch rodzajów charakterów kobiecych: natury anielskiej i demonicznej swoich bohaterek. Na rozprawę doktorską składają się trzy główne rozdziały.
Wstęp do pracy tworzy ogólna charakterystyka portretu literackiego ujmująca wielość definicji portretu, jego główne rodzaje, założenia oraz rolę, jaką odgrywa on w tekście literackim. Przy okazji tej analizy naszkicowana zostaje także charakterystyka twórczości Julesa Barbey’a d’Aurevilly’ego celem stworzenia odpowiedniego tła dla podejmowanej problematyki.
Pierwsza część rozprawy obejmuje portret fizyczny bohaterek Barbey’a d’Aurevilly’ego, wzbogacony o znaczenie i kod ich ubioru. Fragment ten podejmuje zatem analizę sposobu traktowania przez pisarza cech charakterystycznych twarzy, spojrzenia, wyglądu czy też części ciała kobiet seraficznych i szatańskich. W tej części zostają również przywołane imiona i nazwiska bohaterek, celem pochylenia się nad ich sensem,
wymową oraz ważnością w budowaniu wizerunku fizycznego i psychologicznego heroin świętych i diabelskich. Podobną rolę odgrywa także interpretacja atrybutów odnoszących się do ubioru.
W części końcowej pierwszego rozdziału niniejsza rozprawa traktuje o związku między portretem fizycznym a psychologicznym, co pozwala zbudować adekwatny kontekst dla rozważań zawartych w drugim rozdziale pracy, a poświęconych opisowi charakterów i umysłu postaci pierwszoplanowych Barbey’a d’Aurevilly’ego. Na kartach
tego fragmentu zaprezentowane zostają dwie sprzeczne natury enigmatycznych bohaterek
dzieł pisarza: Anioła i Diabła. Antagonizm ten zajmuje bowiem kluczowe miejsce w twórczości tego kontrowersyjnego architekta portretu. Praca zakończona jest przybliżeniem różnych funkcji portretu w prozie Barbey’a d’Aurevilly’ego. Tematyka ta jest impulsem do refleksji i próby odpowiedzi na pytanie,
czy portret tworzony w dziełach tego nieprzeciętnego i utalentowanego autora pozostaje jedynie elementem dekoracyjnym tekstu, czy raczej stanowi integralną część tworzącą tożsamość postaci. Koncepcja ta pozwala także na uchwycenie strategii pisarza w przedsięwzięciu kreacji swoich bohaterek w aspekcie portretu fizycznego oraz psychologicznego. |