Rozwój turystyki na Śląsku Opolskim w kontekście aktywności obywatelskiej : perspektywa socjologiczna

Abstract

Turystyka jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech współczesności. Może być ona miarą wielu cech ludzkości. Stanowi ona tym samym jedną z najbardziej zróżnicowanych funkcji społeczno-gospodarczych przestrzeni. Na wielu płaszczyznach można rozpatrywać jej wielowymiarowość oraz wieloaspektowość. Wymiary społeczny i ekonomiczny turystyki wzajemnie się uzupełniają, a ich najpełniejszy obraz można uzyskać, dokonując obserwacji z poziomu regionalnego. Nie sposób wyczerpać mnogości podejść oraz kątów spojrzenia na zarysowaną problematykę. Istotne wydaje się być patrzenie na turystykę z punktu widzenia kwestii społecznych, bez odcinania się rzecz jasna od implikacji ekonomicznych. Zwykle przyjmuje się, że kluczowe znaczenie dla turystyki ma posiadanie stosownych zasobów. Jak twierdzi Marek Kozak, przynajmniej w odniesieniu do turystyki o charakterze wypoczynkowym nic ma co do tego wątpliwości ponieważ naturalne zasoby stanowią ważny czynnik przyciągający turystów. Jak wskazują przeprowadzone badania zarówno własne, jak i analiza danych zastanych nic wystarczy posiadać zasoby, żeby na danym terenie rozwijała się turystyka. Jest wiele przykładów niewykorzystania posiadanych zasobów jak na przykład kompleks jezior turawskich, czy zamek w Kopicach lub Dąbrowic Niemodlińskiej. Są również przykłady rozwoju i kreowania walorów turystycznych jak choćby wioski indiańskie koło Wołczyna, czy sztandarowy przykład dynamicznego, momentalnego wręcz rozwoju Dinoparku w Krasiejowie. Nie sposób zauważyć, że za wszystkimi sukcesami w rozwoju turystyki stoją ludzie i w głównej mierze są to lokalne społeczności i świadomi obywatele, którzy czują, że mogą zrobić coś dobrego dla siebie i dla innych w swojej gminie. Liderzy, czy lokalni przywódcy odgrywają tutaj najistotniejszą rolę, ponieważ dysponują oni instrumentami stymulującymi rozwój. Tym samym myśląc o rozwoju turystyki, należy odstąpić od upatrywania go tylko w odniesieniu do zasobów przyrodniczych. Przeprowadzone badania wskazały na potencjał i co może ważniejsze świadomość wielu podmiotów na temat kształtowania rozwoju regionalnego z wykorzystaniem turystyki. Turystyka będzie się rozwijała dynamicznie i będzie przynosiła określone korzyści tylko wówczas gdy będzie traktowana jak gałąź gospodarki oferująca swoje produkty i usługi turystom. Należy mieć na względzie, że takie upatrywanie tego wycinka życia społecznego wcale nie musi oznaczać destrukcyjnego scenariusza dla przyrody i walorów kulturowych w danym regionie. Co więcej może pomóc w ochronie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, z wykorzystaniem, rzecz jasna, nowoczesnych instrumentów i sposobów zarządzania regionalnego z bardzo wyraźnym uwzględnieniem aktywności społeczności lokalnej. Wiele inicjatyw w tym miejscu zasługiwało by na pochwałę w kontekście województwa opolskiego, jednak bardziej warto chyba skupić się na tym czego jeszcze w rozwoju turystyki może dokonać region opolski w przyszłości.