Porrajmos/Samudaripen. Refleksje o romskiej Zagładzie

Abstract

Z całą pewnością zjawisko antycyganizmu jest trwałym elementem historii Romów. Zauważmy, że wedle dokumentu Europejskiej Komisji Przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) z 24 czerwca 2011 roku terminem tym określa się „specyficzną odmianę rasizmu, ideologię opartą na wyższości rasowej, formę odczłowieczenia i rasizmu instytucjonalnego żywiącą się dyskryminacją historyczną, która przejawia się między innymi w przemocy, mowie nienawiści, stygmatyzacji i dyskryminacji w najbardziej jaskrawej formie” (cyt. za: Turek, 2011: 130). Należy dodać, że prezentowane zjawisko jest związane głównie z europejską (choć nie tylko) historią Cyganów. Wkraczając w dobie średniowiecza w przestrzeń Starego Kontynentu jako wolni wędrowcy, naruszali panujące struktury feudalne, naruszyli panujący porządek polityczny, społeczny i kulturowy. Ponadto ich wieloaspektowa odmienność powodowała, że byli postrzegani jako kategorycznie „obcy”. Głównie z tego wynikało pojawienie się ustaw antycygańskich praktycznie we wszystkich krajach europejskich. Ich szczególne nasilenie nastąpiło w XV wieku.