Wstęp

Abstract

Historia Śląska, dzielnicy w czasach nowożytnych wchodzącej w skład wielu organizmów państwowych i tym samym poddanej różnorodnym wpływom politycznym czy kulturowym, nierozerwalnie związana jest z działalnością społeczności, jaką tworzyło i tworzy duchowieństwo. Duchowni katoliccy i protestanccy, realizując w pierwszej kolejności zadania duszpasterskie wyznaczone przez doktryny kościelne, jednocześnie wpływali a nawet kształtowali trendy, kierunki w rozwoju kultury Śląska. Jedną z takich osób był np. biskup Jan V Turzo, humanista, miłośnik kultury renesansowej, mecenas wielu artystów, m.in. Caspara Ursinusa Veliusa. Dzięki Biskupowi rozbudowano bibliotekę kapitulną we Wrocławiu, upiększano kościoły, np. św. Jakuba w Nysie. Turzo uchodzący za konesera sztuki miał w posiadaniu dzieła Lucasa Cranacha (starszego), Albrechta Dürera i widział w ich obrazach potencjalny wzorzec dla miejscowych artystów. Kiedy idee luterańskie, za sprawą Hansa Metzlera, Ambrożego Moibana, zaczęły zyskiwać coraz większa popularność, Wrocław urósł do rangi jednego z najważniejszych na Śląsku ośrodków propagowania reformacji. Oprócz Wrocławia w XVI w. wybitni teologowie protestanccy działali również w Legnicy, gdzie w 1526 r. powstała pierwsza protestancka wyższa uczelnia[…]