Wprowadzenie

Abstract

W latach 2004—2007 był realizowany międzynarodowy projekt badawczy korzystający z dofinansowania International Visegrad Fund2 pt.: „Tradition and modernity in the lifestyle of the families of the Visegrad countries”. Badania socjologiczne nad przemianami współczesnej rodziny żyjącej w społeczeństwie szybkiej transformacji były prowadzone w czterech krajach: na Węgrzech, Słowacji, w Polsce i Czechach. Zespół badaczy na Węgrzech był kierowany przez prof. Zsuzsannę Benko z Uniwersytetu w Szeged, która była równocześnie koordynatorem projektu międzynarodowego. Na Słowacji badaniami kierował prof. Peter Ondrjekovic z Uniwersytetu Konstantina Filozofa w Nitrze, w Czechach — prof. Blahoslav Kraus z Uniwersytetu Hradec Kralove, a w Polsce — prof. Wojciech Świątkiewicz z Uniwersytetu Śląskiego3. Projekt badań został opracowany podczas kolejnych posiedzeń zespołu. Ustalono wspólne założenia i pytania badawcze, opracowano jednobrzmiący kwestionariusz wywiadu tłumaczony na języki narodowe i przyjęto te same kryteria doboru próby badawczej oraz główne kierunki analizy wyników badań. Za podstawowe kryterium rodziny przyjęto fakt posiadania dziecka przez kobietę, bez względu na jej formalne lub nieformalne powiązania z mężczyzną i ojcem dziecka. Książka, którą przedstawiamy, zawiera szczegółową socjologiczną interpretację badań prowadzonych w Rybniku i w jego najbliższych okolicach z odniesieniami porównawczymi do rezultatów badań przeprowadzonych w pozostałych miastach „wyszehradzkich krajów”. Poszczególne rozdziały omawiają kierunki przemian rodziny, skupiając się na aspektach zorientowania na podtrzymywanie tradycji kulturowych oraz postawie otwartości na wyzwania współczesnej kultury.