Zmiany społeczno-polityczne w ZSRR i Federacji Rosyjskiej a społeczna rola i obraz kobiety

Abstract

Dysertacja ukazuje jak bardzo złożonym problemem jest sytuacja kobiet we współczesnej Rosji. W pięciu rozdziałach przeanalizowano, w jaki sposób rola i obraz kobiety zmieniał się w państwie rosyjskim, jakie czynniki wpływały na jego ówczesny kształt i jakie siły go kreowały. Podejmując problem sytuacji kobiety w społeczeństwie rosyjskim uznano, że szczególnie ważnym okresem dla kształtowania się sytuacji kobiet była rewolucja październikowa, która diametralnie zmieniła podejście do kwestii kobiecej. Jednak by zrozumieć genezę tych zmian należy sięgnąć do wcześniejszego etapu, czyli okresu rządów carskich a nawet początków państwowości, charakteryzujących się patriarchalnym porządkiem społecznym. W rozdziale trzecim podjęto temat wpływu rewolucji 1917 r. a w późniejszym etapie, państwa radzieckiego, na sytuację i kreowanie roli kobiety. Wyzwolenie kobiety miało być ważnym aspektem kolektywnego życia. W dysertacji zawarto także najważniejsze problemy dotyczące roli i sytuacji Rosjanek po upadku ZSSR i w trakcie formowania nowego państwa rosyjskiego po 1991 r. Zwrócono uwagę na wielość regulacji prawnych FR, które pod względem formalnym gwarantowały Rosjankom równość wobec prawa i brak dyskrymiancji we wszystkich sferach życia. Niestety ze względu na brak narzędzi wdrażania i egzekwowania tych zapisów, także problemy ekonomiczne państwa związane z transformacją ustrojową, a finalnie zmianą polityki państwa po 2000 r. sprawiły, że większość zapisów nie została wdrożona. Zwrócono szczególną uwagę na sytuację kobiet rosyjskich w okresie transformacji ustrojowej. Wyróżniono ważniejsze problemy jakimi są: dyskryminacja na rynku pracy związana zarówno z nierównością w wynagrodzeniu za pracę jak i z traktowaniem kobiet na rynku pracy; przemoc wobec kobiet, która jest wciąż bardzo palącym problemem, szczególnie w sferze prywatnej. Analiza opracowań tekstów źródłowych, dostępnych danych statystycznych, uregulowań prawnych czy ówczesnej prasy pozwolił śledzić procesy formowania tendencji społecznych w podejściu do roli i wizerunku kobiety. W związku z różnorodnością źródeł i potrzebą sięgnięcia do różnych dyscyplin naukowych, można stwierdzić, iż niniejsza dysertacja ma charakter interdyscyplinarny.