Abstrakt: | Wobec wielości motywów i modeli soteriologicznych występujących w Biblii i w rozwoju
teologii uprawnione jest twierdzenie o komplementarności poszczególnych ujęć.
Teza taka pociąga za sobą konieczność refleksji nad kryteriami komplementarności, by
uniknąć niebezpieczeństwa eklektyzmu. Szczególnym wyzwaniem jest jednak nie samo
skonstruowanie takich kryteriów, ale ich dotrzymanie w realizowanej koncepcji teologicznej.
Czy konstruowany model, deklarowany jako dopełniający wobec innych, nie wypiera faktycznie innych? Czy deklarowana otwartość na pluralizm modeli nie zanika
jednak pod naporem poszukiwań jednej spójnej koncepcji? Problem taki zostaje omówiony
w niniejszym artykule na podstawie koncepcji „teologii paschalnej” W. Hryniewicza.
Autor ten konstruuje bowiem jedną specyficzną wizję soteriologii, deklarując przy tym
jej uzupełniający, ubogacający charakter w stosunku do innych ujęć, a zwłaszcza do tradycyjnej
zachodniej soteriologii staurocentrycznej. Sam też podejmuje wątki problemu
kryteriów komplementarności modeli teologicznych. Okazuje się, że teologia paschalna
W. Hryniewicza ukazuje soteriologiczną tradycję zachodnią raczej jako zawężenie niż odrębne,
komplementarne spojrzenie na dzieło zbawcze Chrystusa. Bogata wizja teologiczna
tego autora ostatecznie ogranicza możliwość uznania ujęć komplementarnych. Pozostaje
pytanie, czy jest to nieunikniony skutek koncentracji na jednym modelu i staranności w jego
uzasadnieniu. Na koniec zostaje zaproponowane pod dyskusję odmienne, nie tyle teologiczne,
ile antropologiczne kryterium komplementarności modeli soteriologicznych, bazujące
na odmiennych doświadczeniach (i sposobach ich wyrazu) nadziei na zbawienie,
które wiązane jest zawsze z dziełem Chrystusa. |