Dorastający wobec osób chorych psychicznie

Abstract

Człowiek nie rodzi się z gotowym systemem przekonań na temat tego, czym jest zdrowie psychiczne, jaka jest przyczyna chorób psychicznych, na czym polega podatność na chorobę psychiczną, jakie są metody leczenia i zapobiegania chorobom psychicznym. Nie rodzi się również z gotowymi postawami wobec osób chorych psychicznie. Postawa wobec chorych psychicznie, rozumiana jako złożona struktura psychofizyczna nabyta, czyli wyuczona, wyraża stosunek emocjonalny jednostki do osoby chorej psychicznie i stanowi fundament jej gotowości do charakterystycznego dla niej zachowania się wobec osoby chorej. Na wytworzenie się postawy wobec osób chorych psychicznie składają się różnorodne przeżycia i doświadczenia osobiste oraz wiedza o osobach dotkniętych chorobą psychiczną. Mimo że postawa wobec chorych psychicznie jest złożoną strukturą poznawczo-emocjonalno-działaniową to zgodnie z poglądami Marii Grzywak-Kaczyńskiej podstawowy jest jej składnik emocjonalny, który ujawnia się w postaci przekonań wartościujących, opinii, a nawet uprzedzeń. System przekonań człowieka składa się z ogromnej liczby pojedynczych przekonań, są one informacją, jaką ma on o osobach psychicznie chorych, prostym twierdzeniem akceptowanym przez niego. Postawy wobec chorych psychicznie są strukturami nabytymi, wyuczonymi pod wpływem otoczenia — rodzinnego, szkolnego kościelnego i medialnego. Oddziaływane to następuje przez naśladownictwo, identyfikację i modelowanie. Wiedza na temat zdrowia i choroby psychicznej, zgromadzona przez dorastających, w wyniku opisanych tu wpływów, którym w sposób świadomy i nieświadomy podlegali, tworzy ich subiektywną wizję zdrowia i choroby psychicznej, zgodnie z którą funkcjonują w kontaktach z osobami chorymi psychicznie. Ustosunkowanie się dorastających do osób chorych psychicznie — aktualne i przyszłe — zależy od ich indywidualnych poglądów i wiedzy na temat zdrowia psychicznego i zaburzeń psychicznych. Uznana jest bowiem zależność między świadomością człowieka, traktowaną jako istotny element rozumienia, wyjaśniania a nawet przewidywania ludzkich działań a jego zachowaniem.