Montaż

Abstract

Montaż jest terminem bardzo często przywoływanym w tradycyjnej teorii filmu, a rzadko używanym przez badaczy współczesnego kina i twórców teorii nowych mediów audiowizualnych, którzy od początku lat sześćdziesiątych zaczęli go traktować jako charakterystyczny wyznacznik autorstwa, języka sztuki ekranowej oraz jego paradygmatycznych związków wewnątrz- oraz zewnątrztekstualnych i włączyli go w zakres innych pojęć, czasami nawet nie posługując się już dawną nazwą (zob. JĘZYK, RYTM, SUTURE, DYSKURS, GRAMATYKA, MOWA WEWNĘTRZNA, NARRACJA). Do końca lat pięćdziesiątych za pomocą tego terminu określano najczęściej bogaty system relacji, jakie zachodzą między różnymi elementami utworu ekranowego jednocześnie na poziomie technicznym, na płaszczyźnie formalnej (zob. FORMA) i na obszarze treści. Umożliwiał on również dookreślanie stylu jednego reżysera, grupy twórców i kierunków artystycznych (zob. STYL). Później teoretycy przestali myśleć o montażu jako o kluczu do świata filmowego i zastępowali go innymi terminami, traktując jednak ten system relacji między komponentami ekranowego przedstawienia nadal jako rezultat twórczego działania, stanowiący podstawę procesu tworzenia znaczeń, a także rozumienia ruchomych i dźwiękowych obrazów, opierającego się na różnych sposobach organizowania i porządkowania wiedzy o świecie. (fragment tekstu)