Możliwości zastosowania substancji grzybobójczych z praktyki rolniczej do zwalczania Penicillium chrysogenum jako modelowego rodzaju grzyba bytującego w zbiorach bibliotecznych

Abstract

Środki ochrony roślin to związki chemiczne. Ich mieszaniny, przeznaczone głównie do ochrony roślin uprawnych, mogą być wykorzystane jako biocydy nowej generacji w jednostkowej ochronie konserwatorskiej zbiorów bibliotecznych przed mikroorganizmami. Podstawowym składnikiem decydującym o specyfice działania środka ochrony roślin jest substancja aktywna, czyli biologicznie czynna w stosunku do określonych organizmów, która powoduje zaburzenie ich procesów fizjologicznych na skutek blokowania aktywności odpowiednich enzymów. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań przeprowadzonych na grupie fungicydów, jeszcze nie stosowanych w praktyce rolniczej, pod kątem ich przydatności w ochronie książki zabytkowej. Do badań wytypowano fungicydy z grupy pochodnych asymetrycznego triazolu, których mechanizm biologicznej aktywności polega na inhibicji ergosterolu, substancji budulcowej błony komórkowej. Aby biologiczną aktywność proponowanych do badań fungicydów odnieść do książki zabytkowej, należy wykonać badania podstawowe, polegające na wyznaczeniu tzw. współczynników ED50, a więc dawek tych substancji dla poszczególnych patogenów, dla których połowa populacji ulega zniszczeniu. To stanowi podstawę do wyznaczenia stężenia cieczy roboczej, zapewniającej wymaganą skuteczność ochronną, którą należy opryskać z określoną wydajnością dyszy powierzchnie ochranianego materiału: papieru, pergaminu, skóry czy tkaniny.