Fourteen Kilometres to Paradise. Images of Migration to Andalusia in Spanish Cinema

Abstract

Filmowe reprezentacje migracji pojawiają się w kinie hiszpańskim od drugiej połowy lat dziewięćdziesiątych XX w., wraz z nasileniem ruchów migracyjnych. Andaluzja jako region autonomiczny położony najbliżej wybrzeży Afryki jest w tych nar-racjach urzeczywistnieniem snu o Europie, choć często pełni jedynie rolę przystanku na drodze do bardziej uprzemysłowionych regionów Hiszpanii lub do innych krajów Europy Zachodniej. Lejtmotywem większości tych filmów stała się przeprawa przez Cieśninę Gibraltarską, a 14 kilometrów, wyznaczające jej długość w najwęższym miejscu, stało się metaforą wykorzystywaną zarówno przez socjologów jak i przez filmowców, aby oddać paradoks międzykontynentalnej odległości – życia tak blisko i zarazem tak daleko. W narracjach filmowych dominują dwie odmienne perspektywy. Pierwsza z nich reprezentuje spojrzenie mieszkańców Andaluzji i podróżujących na południe Hiszpanów, druga natomiast próbuje pokazać problemy międzykulturowych spotkań z punktu widzenia samych migrantów. Niekiedy jednak perspektywy te nieoczekiwanie się splatają, a przynależność do miejsca w globalizującej się Europie oraz złożoność jej historii okazuje się nieoczywista i kontestująca wzajemnie konstruowane stereotypy. The article depicts narrative strategies in twelve Spanish films about migration from North Africa to Andalusia. This problem has been gaining increasing interest of Spanish filmmakers since 1990s, which is a concomitant of intensification of migration itself. Andalusia, as an autonomous region located closest to Africa is a fulfilment of European Dream but also a place of disillusionment. Oftentimes it is also merely a brief stop on way to the more industrialized regions of Spain or other countries of western Europe. The fourteen kilometres that separate Africa from Europe in the narrowest spot of the Strait of Gibraltar eventually became a metaphor in order to render the paradox of intercontinental distance. The analysis focuses on different narrative perspectives, racial stereotypes and new racism reflected in cinematography images.