Abstrakt: | Klęska M. Licyniusza Krassusa pod Carrhae w 53 r. przed Chr. doprowadziła do wytworzenia
się na wschodnim pograniczu Imperium Romanum bardzo niebezpiecznej dla Rzymian sytuacji,
gdyż nie posiadali oni już w tym rejonie sił potrafiących przeciwstawić się zwycięskim Partom
i obronić leżących tam prowincji. Ponieważ rzymskie państwo nadal znajdowało się z nimi
w stanie wojny, należało się spodziewać, że ich władca zechce wykorzystać trudne położenie
już pokonanych przeciwników, zaatakuje owe posiadłości i włączy je do własnego królestwa.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest prześledzenie polityki rzymskich władz wobec zagrożenia,
które dla wschodnich prowincji stanowili Partowie, oraz jego podłoża. W początkowych
partiach tekstu omawiana jest sytuacja wytworzona na Wschodzie po klęsce Krassusa oraz jej
konsekwencje. Następnie analizowane są poczynania Rzymian wobec partyjskiego zagrożenia
w latach 53—50. Dążąc do ich dogłębnego wyjaśnienia, autor rozważa także sytuację panującą
w Rzymie w latach 53—52, akcentując ówczesne konflikty polityczne znacząco ograniczające
zdolności Republiki do zajmowania się sprawami Wschodu. Szczególną uwagę poświęcono również
wiążącym się z nimi działaniom Gn. Pompejusza w czasie jego trzeciego konsulatu, a także
wyznaczeniu wschodnim prowincjom nowych namiestników, zwłaszcza Syrii i C ylicji najbardziej
zagrożonym przez Partów oraz polityce konsulów i senatu wobec tej sprawy w latach 51—50.
Autor prezentuje także postawy zarządców wspomnianych prowincji, ich plany i zamierzenia,
działalność w czasie pobytu na Wschodzie, szczególnie inicjatywy zmierzające do obrony
powierzonych im obszarów przed atakami Partów, w tym dążenia do wzmocnienia stacjonujących
tam wojsk. Ponadto współpracę owych namiestników, ich poczucie obowiązku oraz sposoby
postrzegania i wypełniania przez nich powierzonych im zadań. Większość tych ostatnich kwestii
przedstawiona jest w odniesieniu do Cylicji, ponieważ o poczynaniach jej ówczesnego zarządcy
M. Tulliusza Cycerona zachowało się najwięcej informacji, które na dodatek wywodzą się z jego
tekstów. |