Niechciany, pomijany, samotny : wykluczenie rówieśnicze jako obszar pedagogicznej nieuwagi i niewrażliwości

Abstract

"Arystotelesowskie animal socjale głosi powołanie człowieka do życia w zbiorowości. Zdarza się jednak, iż różnicowanie i klasyfikowanie, grupowanie się jednostek prowadzi do niebezpiecznej marginalizacji innych osób, zwłaszcza we wczesnym etapie edukacji, a następnie w okresie adolescencji, w którym socjalizacja i – związana z tym procesem – grupa rówieśnicza nabierają szczególnego znaczenia. Kontakty rówieśnicze wyznaczają bowiem przestrzeń społeczną konieczną do pobudzania inicjatyw jednostki, ukształtowania norm, kodeksu wartości i wzorów postępowania, zaspokajają potrzebę akceptacji i przynależności. Jednak, co dzieje się w przypadku braku tej akceptacji, odrzucania z powodu dostrzeganej odmienności, w sytuacji, gdy deklarowane kompetencje wychowawców okazują się pozorne lub niewystarczające, by przeciwdziałać problemowi czy skutecznie go rozwiązać? Nieadekwatne lub nieudolne reagowanie na problem, lub – co gorsze – jego bagatelizowanie nasilają zjawisko ekskluzji. Geneza i konsekwencje tego zjawiska wyznaczają oś podjętych rozważań." […] (fragm.)