Zmiany obszaru zabudowy mieszkaniowej w krajobrazie śródmiejskim Bytomia w okresie od XIX do XXI w.

Abstract

Krajobraz wielkomiejski w przestrzeni geograficznej cechuje się istotnymi zróżnicowaniami. Jednym z elementów oddziałujących na te zmiany jest zabudowa mieszkaniowa. Dotyczy to szczególnie okresu ostatnich 200 lat. Dobrym przykładem takich zmian jest miasto Bytom w południowej Polsce. W artykule wskazano główne czynniki wpływające na rozwój strefy zabudowy mieszkaniowej w dzielnicy śródmiejskiej Bytomia na poszczególnych etapach ewolucji układu osadniczego. Podstawą badań była szczegółowa analiza historyczno-geograficzna oparta na historycznych mapach badanego miasta oraz badaniach terenowych przeprowadzonych w 2019 r. Efektem przeprowadzonych analiz było wykonanie 5 map z różnych okresów historycznych prezentujących zmienność rozwoju strefy zabudowy mieszkaniowej w Bytomiu. Wykonane ujęcia kartograficzne dowodzą planowości i kunsztu urbanistycznego w polityce przestrzennej miasta w ciągu ostatnich 200 lat. Przeprowadzone analizy potwierdziły jednocześnie, znany także z literatury, fakt rozwoju centralnej części miasta w oparciu o klasyczny model Hoyta. W artykule zwrócono także uwagę na fakt przeszłych i współczesnych zagrożeń monumentalnej i historycznej zabudowy miasta, która stanowi kluczowy rdzeń tego układu.