Alcune osservazioni sull'uso del congiuntivo nell'insegnamento dell'italiano come lingua seconda

Abstract

Użycie trybu „congiuntivo” stanowi, ze względu na swą złożoność, problem bardzo kontrowersyjny. W pierwszej części artykułu autor proponuje zweryfikowanie podstawowej funkcji trybu „congiuntivo”, jaką jest zdolność wyrażania aspektu potencjalności akcji. Analizując użycie trybu ,,congiuntivo” w języku włoskim, autor buduje następującą hipotezę: „congiuntivo” spełnia tę funkcję jedynie wówczas, kiedy znajduje się w opozycji do trybu oznajmującego, tzn. kiedy, jako tryb potencjalności, przeciwstawia się trybowi oznajmującemu - trybowi realności. „Congiuntivo” nie spełnia powyższej funkcji semantycznej, jeśli jego użycie jest podyktowane innymi przyczynami np. wyborem stylistycznym, użyciem grzecznościowym, użyciem zwyczajowym, tzn. kiedy będąc w alternacji z trybem oznajmującym, nie powoduje ona mutacji w zdaniu lub kiedy opozycja do trybu znajmującego jest niemożliwa, tzn. użycie „congiuntivo” jest obligatoryjne. Druga część artykułu jest poświęcona analizie deskryptywnej dystrybucji trybu „congiuntivo” w języku włoskim i jego odpowiednika (żeby + preteritum) 112 w języku polskim. Analiza ta prowadzi do wniosku, że w każdym przypadku użycia konstrukcji „żeby + préteritum” w języku polskim, w języku włoskim konieczne jest użycie trybu „congiuntivo”.