Holoceńska historia roślinności siedlisk mokradłowych w dolinach rzecznych dorzecza górnej Odry

Abstract

Artykuł prezentuje wyniki badań nad postglacjalną ewolucją roślinności siedlisk podmokłych w dolinach rzecznych Kotliny Raciborskiej. Scharakteryzowano w nim trzy, uznane za reprezentatywne, profile osadów niewielkich torfowisk starorzecznych w dolinach Osobłogi, Kłodnicy i Rudy. Wyniki analizy pyłkowej i makroszczątków wskazują na podobne uwarunkowania rozwoju siedlisk a w konsekwencji podobną historię roślinności mokradłowej w badanych dolinach i pozwalają wyróżnić następujące etapy ich rozwoju: (1) od późnego vistulianu po schyłek okresu borealnego – w zbiornikach wodnych rozwój zbiorowisk szuwaru właściwego (rzadziej wielkoturzycowego) przy współudziale roślin wodnych, zaś na siedliskach umiarkowanie wilgotnych – lasów łęgowych z udziałem wierzb i topoli; (2) okres atlantycki i subborealny - rozwój wielogatunkowych, klimaksowych lasów z dominacją olszy czarnej, w szczególności ols porzeczkowy na torfowiskach; (3) okres subatlantycki – w warunkach antropopresji rozwój nieleśnych zbiorowisk turzycowo-mszystych, początkowo ze związku Magnocaricion, ewoluujących w kierunku zbiorowisk kwaśnych młak niskoturzycowych ze związku Caricion nigrae na torfowiskach oraz ponowny rozwój lasów łęgowych na glebach aluwialnych.