Kryminogeneza i sposoby jej badania

Abstract

Nie jest specjalnie odkrywcze stwierdzenie, że badania kryminologiczne są wielokierunkowe, z całą pewnością jednak do centralnych przedmiotów badań należy, czy powinna należeć, kryminogeneza. Poświęciłem jej sporo uwagi w innym opracowaniu, tutaj więc ograniczam się do krótkiego zaakcentowania kwestii najważniejszych. Kryminogeneza to wpleciony w życie człowieka proces, którego finałem jest popełnienie czynu zabronionego. Odgrywają w nim rolę różne tzw. czynniki kryminogenne, a także w pewnym zakresie czynniki antykryminogenne. Punktem centralnymtego procesu jest decyzja sprawcy czynu zabronionego. Jej znaczenie było ignorowane przez kryminologię nastawioną pozytywistycznie, natomiast w kryminologii humanistycznej, której założeniem jest wizja homo eligens oparta na umiarkowanym indeterminizmie uznającym w pewnym zakresie wolną wolę człowieka, niezdeterminowana całkowicie przez czynniki biopsychospołeczne decyzja ma podstawowe znaczenie. Dzięki uwzględnianiu czynników negatywnych i pozytywnych kryminogeneza służy też prognozie kryminologicznej, co powoduje konieczność sprawdzania trafności tej prognozy i ewentualnego badania kolejnej kryminogenezy (Fragment tekstu).