Jak mechanizm uzależnienia w ujęciu neurofizjologicznym może zmienić rozumienie wolnej woli?

Abstract

Celem artykułu jest próba usystematyzowania rozumienia wolnej woli w oparciu o neurofilozoficzną analizę zjawiska uzależnienia. W pierwszej części omówiono neurofizjologię uzależnień z perspektywy neurobiologicznej koncepcji pętli korowo-podkorowych. Zgodnie z nią uzależnienie prowadzi do strukturalnej przebudowy prążkowia, utrudniając jego hamowanie przez korę mózgu i zaburzając tym samym zdolność podejmowania decyzji. Kolejna część stanowi omówienie pojęcia „sprawności woli”, klasyfikacji działań oraz koncepcji autonomii naturalnej Henrika Waltera. Na podstawie literatury wyszczególniono sześć kryteriów sprawności woli, wydzielonych ze względu na aspekt podmiotu oraz charakter samego działania. Wypracowaną perspektywę zintegrowano z pojęciem mechanizmu pętli korowo-podkorowych, ukazując go jako kandydata do materialnego podłoża sprawności woli.