Teoria poznania wraz z pytaniami granicznymi logiki

Abstract

Jeśli określenie stosunku między prawdą a rzeczywistością chcemy nazwać ogólnym tematem teorii poznania, to poszczególne epoki historyczne należy odróżnić w ten sposób, że obydwa pojęcia — których stosunek przyjdzie ustalić — ujmują one w różnym porządku i w różnej kolejności. Mimo że w ostatecznym rezultacie należy zdecydowanie wymagać czystego wzajemnego odniesienia między nimi, to jednak charakterystyczną różnicę stanowi to, czy zacznie się od jednego czy od drugiego pojęcia: czy „istnienie” rzeczy obowiązuje jako mocna dana (Datum), na której podstawie chcemy się zorientować o sensie i treści pojęcia prawdy, czy też odwrotnie — na podstawie ważności określonych, postrzeganych jako „ustalone”, kryteriów prawdy należy poszukiwać ustalenia ostatecznego znaczenia sądów przedmiotowych. Historia problemu poznania wyznacza ostry rozdział między obydwoma głównymi typami rozważania, wynikającymi z tego różnego kierunku sformułowania problemu [...].