Motyw Sabinae raptae w mennictwie rzymskim albo (nie)oczywista przemoc

Abstract

Motyw Sabinek uprowadzonych przez Rzymian, Sabinae raptae, przyjął w mennictwie rzymskim trzy formuły ikonograficzne. Dwie różne sceny porwania Sabinek pokazano na denarach republikańskich (triumwir monetarny L. Titurius Sabinus, 89 r. p.n.e.) oraz na medalionach (wyemitowane dla zmarłej Faustyny Starszej, po 140 r., oraz medaliony Konstancjusza II, 354?–361 r.). Unikatowa jest scena interwencji kobiet w walkę Rzymian i Sabinów (na medalionie z imieniem zmarłej Faustyny Starszej). W tych wąskich ramach skupiam się na ilustrujących przemoc szczegółach wyobrażeń rewersowych. Tam, gdzie odnajduję ich podobieństwo do innych rozwiązań w sztuce rzymskiej, wskazuję szersze ich wykorzystywanie w celu przedstawienia w ogóle tematu porwania. To pozwala określić oryginalność ikonografii rewersowej numizmatów, a także stanowi sposobność do uwag o dosłowności i precyzyjności komunikatu przekazywanego w mennictwie za pomocą obrazów.