Bettiny von Arnim "Broszura o Polsce" : próba (wy)tłumaczenia

Abstract

W badaniach nad twórczością Bettiny przez długi czas dominował pogląd, iż jej opatrzone etykietą „romantyczne” pisarstwo należy traktować jako zjawisko odrębne od jej twórczości o charakterze publicystyczno-politycznym. Ten paradygmat podważyła ostatnio Astrid Köhler, udowadniając, iż wszystkie utwory pisarki są z sobą ściśle powiązane: akcenty polityczne zawierają zarówno jej wczesne teksty uważane za typowo romantyczne, a romantyczne postrzeganie rzeczywistości manifestuje się także w jej tekstach publicystyczno-politycznych. Nie będzie zatem wielkim nadużyciem stwierdzenie, że styl broszury wpisuje się w estetykę romantycznej poetyki, zdominowanej przez kreatywny chaos i dążenie do wychylenia się poza horyzont oczywistości i jednoznaczności, odrzucającej wszelkie ograniczające twórczą swobodę konwencje i reguły. Z tym wiąże się także problem jednoznacznego gatunkowego zaszeregowania broszury, która w romantycznym sensie burzy również owe gatunkowe granice: jest ona z jednej strony tekstem apelatywnym, w stosunku do którego badacze używają określenia „Kampfschrift” (apel, bojowa odezwa), z drugiej zaś także, jak pisze Ursula Püschel, „traktatem moralnym” oraz „kompendium politycznej etyki”. [fragm. tekstu]