Naukowiec przy mikrofonie : audycje z udziałem naukowców w Polskim Radiu - rozważania nad ich funkcjami i wizerunkiem

Abstract

Celem naukowym artykułu jest opis audycji Polskiego Radia o tematyce naukowej, aby przedstawić funkcje, jakie pełnią naukowcy w radiu, a także przedstawienie cech narracji na temat ich wizerunku oraz typów wizerunkowych naukowców pojawiających się w Polskim Radiu. Artykuł ma wymiar empiryczny. Podstawowym problemem publikacji jest analiza oferty programowej kanałów Polskiego Radia z perspektywy historycznej oraz współcześnie. Jako główne narzędzia badawcze posłużyły tradycyjne studia literaturowe oraz jakościowa analiza zawartości wybranych audycji radiowych o tematyce naukowej, a także uzupełniająca analiza jakościowa audycji i ogólnej oferty programowej wybranych stacji Polskiego Radia. Wywód składa się z dwóch zasadniczych elementów. Pierwsze wnioski płyną z historycznej analizy oferty programowej Polskiego Radia w zakresie omawianego obszaru badawczego. Druga część, empiryczna, artykułu bazuje na jakościowej analizie dyskursu wybranych audycji radiowych o tematyce naukowej oraz na uzupełniającej analizie innych pozycji programowych wybranych kanałów Polskiego Radia, w celu określenia na jej podstawie typów wizerunkowych naukowców w radiu. Badane jednostki analityczne pokazują, że rozpiętość tematów audycji popularnonaukowych jest niemal nieograniczona oraz że dominuje zasada bezpośredniej rozmowy z naukowcem, przedstawicielem określonej dziedziny nauki. Ten rodzaj aktywności naukowców w programach radiowych oraz sposób odnoszenia się do nich dziennikarzy jest jednoznacznie pozytywny, zachowanie badaczy w radiu i formy przekazywania wiedzy są atrakcyjne, a w konsekwencji wizerunek naukowców również zyskuje wymiar pozytywny. Udało się wyodrębnić podstawowe typy naukowców obecnych w radiu: naukowiec-popularyzator, naukowiec-komentator, naukowiec-artysta, naukowiec-urzędnik, naukowiec-polityk. Popularyzacja badań naukowych i wiedzy o świecie jest istotna z perspektywy edukacji społeczeństwa, zajmuje ważne miejsce w programach Polskiego Radia, a pozytywny wizerunek naukowców biorących udział w audycjach radiowych jest na ogół pozytywny, co może sprzyjać upowszechnianiu wiedzy naukowej.