W poszukiwaniu Świętego Graala : Andrzej Grabowski o prawniczym pojęciu obowiązywaniu prawa

Abstract

W polskiej literaturze prawniczej rzadko ukazują się prace, w których zamierzeniem autora jest zakwestionowanie niemal całego dorobku dotyczącego określonego zagadnienia pierwszorzędnym znaczeniu i podjęcie próby skierowania toczącej się na jego temat dyskusji na zupełnie inne tory. niestety, nie doczekaliśmy się w polskim prawoznawstwie żadnej Grundlagendiskussion2. Stąd też pojawienie się pracy krakowskiego filozofa prawa średniego pokolenia – Andrzeja Grabowskiego, poświęconej pojęciu obowiązywania prawa, uznać trzeba za wydarzenie znaczące. wrażenie to umacnia oryginalność i odwaga, a zarazem wnikliwość i rzetelność prowadzonych w niej rozważań (z których autor ten zresztą słynie). choć nie należy ona do lektur łatwych, wysiłek intelektualny włożony w prześledzenie nie-mal 600 stron nierzadko bardzo subtelnych rozumowań zostaje ze wszech miar wynagrodzony. A. Grabowski zmierza bowiem, jak sam deklaruje, do skonstruowania takiej koncepcji obowiązywania prawa, „która byłaby nie tylko poprawna z punktu widzenia współczesnej teorii i filozofii prawa, ale również pomocna w rozwiązywaniu przynajmniej niektórych problemów walidacyjnych, z jakimi spotykamy się w praktyce prawniczej” (s. 1). z uwagi na oczywistą teoretyczną i praktyczną doniosłość problemu obowiązywania prawa, tezy, argumenty i wnioski przedstawione przez A. Grabowskiego bezwzględnie zasługują na obecność w świadomości prawniczej wykraczającą poza stosunkowo wąski krąg teoretyków i filozofów prawa. Stąd też jednym z celów niniejszych uwag jest zwrócenie uwagi na główne wątki tej niezmiernie doniosłej publikacji prawniczej. zarazem Autor z całą otwartością stara się sprowokować do dyskusji. niejednokrotnie podkreśla kontrowersyjność swoich tez na tle zastanych w myśleniu prawniczym schematów. z całą pewnością poglądy Autora do takiej dyskusji skłaniają, zwłaszcza że wiele z prezentowanych przez niego twierdzeń ma charakter bezpośrednio polemiczny względem wcześniej formułowanych koncepcji obowiązywania prawa oraz natury rozmaitych praktycznych problemów walidacyjnych3. chcąc taką dyskusję podjąć podkreślam, że moim zamiarem nie jest klasycznie rozumiana „recenzja” książki, ale polemiczny komentarz wobec pewnych kluczowych tez postawionych w Prawniczym pojęciu obowiązywania prawa, a także obrona niektórych spośród krytykowanych w nim poglądów[...]