http://hdl.handle.net/20.500.12128/23636
Tytuł: | Krytyka poznania w marburskiej szkole neokantyzmu: Hermanna Cohena ujęcie Platońskiego idealizmu w perspektywie Kantowskiej logiki transcendentalnej |
Autor: | Musioł, Anna |
Słowa kluczowe: | idealizm; aprioryzm; krytycyzm poznającego podmiotu; logika transcendentalna; matematyka; sichere Hypothesis; fakty nauki; Platon-Cohen |
Data wydania: | 2022 |
Źródło: | "Analiza i Egzystencja", T. 57, 2022, s. 5-23 |
Abstrakt: | Artykuł jest próbą scharakteryzowania platońskiego idealizmu według wykładni Hermanna Cohena – filozofa w Polsce niemal zapomnianego; założyciela, a zarazem czołowego, obok Paula Natorpa i Władysława Tatarkiewicza, przedstawiciela marburskiej szkoły neokantyzmu. Tok analiz obejmuje cohenowskie tezy postawione przez filozofa w epistemologicznej pracy Platons Ideenlehre und die Mathematik. Postulaty, do których odwołuje się Cohen wiążą refleksję nad klasycznym idealizmem oraz statusem platońskiej idei z refleksją logiczno-matematyczną i zagadnieniem sichere Hypothesis jako hipotezy pewnej – hipotezy o statusie aksjomatu. W następstwie badań okazuje się, że określenie roli matematyki: arytmetyki i geometrii, staje się nieodzowne w zrozumieniu idealizmu zarówno starożytnego Platona, jak również nowożytnego Kanta. Obaj, Platon i Kant, akcentują znaczenie apriorycznej myśli, logiki czystego myślenia, logicznego rozumowania, poznawczej władzy intelektu, nauki oraz krytycyzmu jako drogi poznawczego, a zarazem kształtującego charakter, postępowania podmiotu poznającego Przeprowadzony w artykule wywód, zakorzeniony w historyczno-filozoficznych analizach problemu, w podsumowaniu jest także próbą określenia znaczenia platońsko-neokantowskiego idealizmu dla współczesnych zagadnień naukowo-filozoficznych. Pamięci prof. dr. hab. Andrzeja J. Norasa |
URI: | http://hdl.handle.net/20.500.12128/23636 |
DOI: | 10.18276/aie.2022.57-01 |
ISSN: | 1734-9923 2300-7621 |
Pojawia się w kolekcji: | Artykuły (W.Hum.) |
Plik | Opis | Rozmiar | Format | |
---|---|---|---|---|
Musiol_Krytyka_poznania.pdf | 1,01 MB | Adobe PDF | Przejrzyj / Otwórz |
Uznanie autorstwa na tych samych warunkach 3.0 Polska Creative Commons