Destabilizacja Bliskiego Wschodu przez Zachód jako jedna z głównych determinant kryzysu migracyjno‑uchodźczego w Unii Europejskiej

Abstract

Celem autorki artykułu jest przybliżenie wiodących determinant kryzysu migracyjno ‑uchodźczego w Unii Europejskiej, który został wywołany polityką szeroko pojętego Zachodu, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych, ale również Francji czy Wielkiej Brytanii, wobec regionu Bliskiego Wschodu w dwóch pierwszych dekadach XXI wieku. Kryzys migracyjno ‑uchodźczy, którego początek przypadł na 2015 rok, stanowi bowiem implikację jednego z największych kryzysów humanitarnych w skali globalnej, który ma miejsce w regionie Bliskiego Wschodu, a zatem w bezpośrednim sąsiedztwie Europy. Kryzys ten związany jest z wojną domową w Syrii, której genezy należy doszukiwać się w procesach Arabskiej Wiosny. Wojna domowa w Syrii, podobnie jak destabilizacja w Iraku, stanowią bezpośredni wynik błędnej polityki Zachodu, prowadzonej wobec tej części świata nie tylko w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku, ale przez dzie-siątki, a nawet setki ostatnich lat. Powstanie na części terytoriów Iraku i Syrii tzw. Państwa Islamskiego należy zatem wiązać z agresją Stanów Zjednoczonych na Irak dokonaną w marcu 2003 roku, która wbrew oczekiwaniom ówczesnej administracji George’a W. Busha nie doprowadziła do stabilizacji i fali demokratycznych rewolucji, ale stworzyła warunki do upowszechnienia się działalności Al ‑Kaidy na obszarze państwa irackiego i przyczyniła sie do jego głębokiej destabilizacji, co zaś sprzyjało powstaniu najgroźniejszej w drugiej dekadzie XXI wieku organizacji terrorystycznej, jaką jest tzw. Państwo Islamskie1. Niniejszy artykuł będzie zatem stanowił próbę odpowiedzi na pytania do-tyczące genezy, przebiegu oraz głównych implikacji polityki Stanów Zjednoczonych, Francji i Wielkiej Brytanii wobec Bliskiego Wschodu w XX i na początku XXI wieku, a także wpływu niektórych wydarzeń, takich jak: trzecia wojna w Zatoce Perskiej z 2003 roku, Arabska Wiosna rozpoczęta w grudniu 2010 roku w Tunezji, interwencja NATO w Libii oraz powstanie tzw. Państwa Islamskiego na destabilizację regionu bliskowschodniego, a tym samym eskalację kryzysu migracyjno ‑uchodźczego w Unii Europejskiej. W artykule zostaną również ukazane wiodące determinanty zainteresowania państw Zachodu Bliskim Wschodem jako obszarem strategicznym dla interesów zachodnich mocarstw.