Historia, fantastyka, nowoczesność. Szkice

Abstract

Przedmiotem książki są sposoby wykorzystywania historii oraz fantastyki w literaturze XX (i XXI) wieku dla krytycznego przemyślenia nowoczesności. Autor przedkłada trzynaście studiów interpretacyjnych, opisując skomplikowaną grę konwencji literackich oraz dyskursów ideowych. Ukazuje wzajemne zależności między literaturą popularną i artystyczną, a także – między narracyjnymi próbami rekonstrukcji historii, ekstrapolowaniem współczesnych problemów w umowną przy-szłość lub fantastyczną przeszłość, próbami krytycznego diagnozowania współczesności. U podstaw wszystkich tych wysiłków legło poczucie zerwania ciągłości doświadczenia historycznego, co zmuszało do postrzegania czasów aktualnych jako źródła szczególnego, bo wymykającego się odziedziczonym kategoriom, doświadczenia. Wysiłki nakierowane na przywrócenie poczucia ciągłości, jak też wszelkie analityki zerwania były jednak ze sobą dialektycznie splecione w ramach tej samej, nowoczesnej formacji kulturowej. Szkice interpretacyjne dotyczą między innymi pisarstwa Zofii Kossak, Teodora Parnickiego, Tadeusza Różewicza, a także Joanny Chmielewskiej, Sylwii Chutnik, Szczepana Twardocha, z pisarzy obcych – Briana W. Aldissa, George'a R.R. Martina, Lwa Kassila.