Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony w polityce zagranicznej Polski i jej sąsiadów - analiza i rekomendacje

Abstract

Procesy integracyjne w Europie kształtowane są w znacznej mierze ze względu na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa integrującym się państwom. Jeden z ustępów planu Schumana zawiera stwierdzenie, że „pokój na świecie nie mógłby być zagwarantowany bez twórczych wysiłków na miarę grożących mu niebezpieczeństw”. Niebezpieczeństwem, które integracja europejska miała zażegnać w połowie XX wieku, był ponowny wybuch konfliktu zbrojnego w Europie oraz wszystkie zagrożenia, które niosła z sobą zimna wojna. Współcześnie niebezpieczeństwa te zdezaktualizowały się i zostały zastąpione innymi, odpowiadającymi nowemu kształtowi porządku światowego wyzwaniami. W aspekcie integracji pokój i bezpieczeństwo są pochodnymi wzrostu stabilności i przewidywalności stosunków między państwami integrującymi się, sprawnego funkcjonowania instytucji ponadnarodowych oraz wzrostu zamożności i potęgi gospodarczej całego podmiotu zintegrowanego. Bezpieczeństwo państw w tym kontekście może być ujmowane w rozumieniu przedmiotowym: politycznym, gospodarczym, społecznym, wojskowym, ekologicznym3. Nowoczesna Europa, chociaż w większej części zintegrowana i stabilna, ciągle narażona jest na rozmaite zagrożenia i wyzwania, zróżnicowane w skali od lokalnych aż po globalne. Nie ulega wątpliwości, że Unia Europejska powinna dysponować własnymi autonomicznymi gwarantami bezpieczeństwa, gdyż wiele wydarzeń końca XX wieku wyraźnie unaoczniło, że koncepcja Unii jako giganta gospodarczego pozbawionego jakiejkolwiek samodzielnej zdolności zarządzania bezpieczeństwem nie jest zasadna w świecie, w którym wielu aktorów wciąż funkcjonuje według paradygmatu Thomasa Hobbesa.