Ochrona prawa do wizerunku

Abstract

Niniejsza praca jest poświęcona niektórym aspektom wykonywania oraz ochrony prawa do wizerunku. Do zajęcia się tą problematyką skłaniają mnie dwie okoliczności. Po pierwsze, ochronie prawa do wizerunku służą w systemie prawa cywilnego dwie grupy norm zawartych w dwóch różnych aktach prawnych: kodeksie cywilnym i prawie autorskim. Wypada w związku z tym zastanowic się, czy podmiot, przedmiot i treść tych regulacji są zbieżne, czy też zostały one różnie ukształtowane. Po drugie, różnorodne podejście do istoty prawa do wizerunku. W tradycyjnym ujęciu prawo do wizerunku należy do praw osobistych człowieka. Jest dobrem niezbywalnym. W życiu gospodarczym współczesnego społeczeństwa jednakże wykształciły się różne sposoby komercjalizacji dóbr osobistych. Przykładem komercjalizacji prawa do wizerunku jest zjawisko merchandisingu. Istota tej instytucji polega na specyficznym połączeniu dobra materialnego — towaru (rzeczy w rozumieniu prawa rzeczowego) z promującym go dobrem niematerialnym. Przedsiębiorca posługuje się cudzym wizerunkiem w celach promocyjnych. Dla osiągnięcia efektu marketingowego wykorzystuje popularność, jaką własną działalnością zdobyła określona osoba (aktor, piosenkarz, sportowiec, polityk itp.). Także producenci reklam często starają się umieścić w przekazie reklamowym znaną odbiorcom osobę. Przykład ten pokazuje, że warto zastanowić się nad majątkowym wymiarem prawa do wizerunku. Ochrona prawa do wizerunku jest zagadnieniem o dużej doniosłości społecznej; istotnym zarówno dla osób, które dochodzą ochrony, jak i dla podmiotów wykorzystujących wizerunki. Z jednej strony jest to instytucja prawna chroniąca konkretne dobro osobiste przed bezprawnym wykorzystywaniem, a z drugiej strony określająca granice, w których powinny mieścić się działania podmiotów korzystających z wizerunku. Niniejsza praca zawiera informacje cenne dla osób sporządzających i wykorzystujących wizerunki w codziennej pracy: fotografów, filmowców i pracowników stacji telewizyjnych. Może też stanowić istotną pomoc dydaktyczną dla studentów szkół filmowych.