DC pole | Wartość | Język |
dc.contributor.author | Stopel, Bartosz | - |
dc.date.accessioned | 2018-05-25T11:34:49Z | - |
dc.date.available | 2018-05-25T11:34:49Z | - |
dc.date.issued | 2014 | - |
dc.identifier.citation | J. Mydla, A.Wilczek, T. Gnat (red.), "Nature(s): environments we live by in literary and cultural discourses" (S. 214-226). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 9788322622568 | - |
dc.identifier.isbn | 9788380120259 | - |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/20.500.12128/3999 | - |
dc.description.abstract | Celem artykułu jest przyjrzenie się neodarwinistycznej teorii literatury, ze szczególnym
uwzględnieniem roli sztuki w ujęciu psychologii ewolucyjnej. Według literaturoznawców
darwinistów, funkcjonowanie literatury na poziomie zarówno form i konkretnych
treści w niej zawartych, jak i jej znaczenie dla człowieka można wyjaśnić jedynie
dzięki umiejscowieniu jej w teoretycznych ramach psychologii ewolucyjnej. Zabieg ten,
zgodnie z poglądami darwinistów, ma wykazać, że z jednej strony sztuka od zawsze komunikuje
człowiekowi treści związane z biologicznie rozumianym przetrwaniem i reprodukcją,
a z drugiej strony sama służy jako narzędzie adaptacyjne, dzięki któremu homo
sapiens jest w stanie z większą, ewolucyjnie rozumianą, korzyścią odnieść się do swojego
środowiska.
Nieodłącznym elementem neodarwinistycznej teorii jest jej atak na poststrukturalny
paradygmat badawczy, który rozumiany jest jako próba zredukowania pojęcia literatury
do bezkontekstowego i nieokreślonego tworu językowego, który nie uwzględnia tego, że
sztuka tworzona jest przez i dla ewolucyjnie ukonstytuowanych organizmów żywych,
a zatem zainteresowanie jej różnymi formami, jakie wykazują wszelkie kultury i epoki,
nie może zostać zignorowane w ewolucyjnej refleksji nad człowiekiem.
Posiłkując się pracami współczesnych teoretyków estetyki analitycznej, autor usiłuje
wykazać, że literaturoznawcy darwiniści, jak i wielu teoretyków literatury przed nimi,
sami padają ofiarą uproszczonego redukcjonizmu. Literatura jako zjawisko o charakterze
instytucjonalnym, tj. zależnym w swoim istnieniu od szeregu konwencjonalnych ustaleń
dotyczących zasad jej tworzenia, warunków jej odbioru (interpretacji, ewaluacji), nie może
zostać zredukowana do zjawisk psychologicznych czy biologicznych, ponieważ samo pojęcie
literatury istnieje wyłącznie w ramach wspomnianych kategorii instytucjonalnych.
Pominięcie instytucjonalnego charakteru literatury sprawia, że teoria darwinistyczna nie
jest w stanie dokonać rozróżnienia między literaturą, jako formą sztuki, a innymi językowymi
wytworami człowieka, którym również, w myśl logiki neodarwinistów, można
przypisać charakter adaptacyjny w stopniu nie mniejszym niż sztuce. | pl_PL |
dc.language.iso | en | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | pl_PL |
dc.rights | Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/ | * |
dc.subject | neodarwinistyczna teoria literatury | pl_PL |
dc.subject | literaturoznawcy darwiniści | pl_PL |
dc.title | The Naturalist/reductionist fallacy | pl_PL |
dc.type | info:eu-repo/semantics/bookPart | pl_PL |
Pojawia się w kolekcji: | Książki/rozdziały (W.Hum.)
|