Thorax morphology and its importance in establishing relationships within Psylloidea (Hemiptera, Sternorrhyncha)

Abstract

Praca zawiera opis i dokumentację budowy tułowia 59. gatunków koliszków, przedstawicieli wszystkich rodzin i podrodzin (za wyjątkiem Atmetocraniinae, Metapsyllinae, Symphorosinae) w obrębie nadrodziny Psylloidea wg klasyfikacji Burckhardt, Ouvrard (2012). Przedstawiono także charakterystykę budowy tego odcinka ciała dla owadów z kopalnej rodziny Liadopsyllidae uważanej za przodków współczesnych koliszków oraz owadów z rodziny Aleyrodoidea, grupy uznanej za siostrzaną w obrębie podrzędu Sternorrhyncha. Obie te grupy zostały wykorzystane jako grupy zewnętrzne. Opierając się na kryterium paleontologicznym, porównaniach wewnątrzgrupowych oraz porównaniach pozagrupowych, przeprowadzono analizę kierunków zmian elementów budowy tułowia i jego przydatków oraz wyznaczono polaryzację cech. Ustalenie filogenetycznych relacji w oparciu o budowę morfologiczną tułowia i jego przydatków wykonano przy pomocy analizy kladystycznej, z wykorzystaniem programu komputerowego TNT 1.1 (Goloboff et al., 2008). Relacje pomiędzy analizowanymi taksonami zostały przedstawione na kladogramach. Omówiono relacje filogenetyczne pomiędzy taksonami koliszków w oparciu o analizę tułowia i jego przydatków w porównaniu z innymi propozycjami filogenezy tej grupy. Potwierdzono monofiletyczność pięciu rodzin: Carsidaridae, Homotomidae, Psyllidae, Phacopteronidae oraz Triozidae. W budowie tułowia i jego przydatków nie znaleziono synapomorfii potwierdzających monofiletyczność rodzin: Aphalaridae, Calophyidae i Liviidae. Uzupełniono charakterystyki rodzin i podrodzin o nowe cechy zidentyfikowane w obrębie tułowia. Na ich podstawie stworzono klucz do oznaczania gatunków z poszczególnych podrodzin światowej fauny koliszków