Twórcza fascynacja, gra, czy dialog Tadeusza Kantora ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem?

Abstract

Tadeusza Kantora fascynowały życie i los Witkacego. W postawie, jaką z czasem przyjął wobec społeczeństwa, władzy, rodziny, innych artystów, można było dostrzec wyraźnie ślady tej fascynacji. Niezaprzeczalnie Witkacy imponował Kantorowi jako osobowość. W latach studenckich przyszły twórca Cricot uczestniczył w odczycie Witkiewicza O Czystej Formie. W rozmowie z W. Borowskim mówił: „Raz go tylko w życiu widziałem. Fantastyczny, niedoceniony w Polsce. […] Witkiewicz zrobił na mnie ogromne wrażenie. Jako postać. […] Sztuki dramatyczne Witkiewicza znałem, odnalazłem je jeszcze przed wojną, sztuki w których występuje kompletne rozluźnienie konwencji, obalenie trybu postępowania życiowego i niezwykłe poczucie humoru, odkrywam do dziś; jego malarstwo specjalnie mnie nie wzruszało. Nie mam zaufania do tego rodzaju ekspresjonistycznej deformacji. Pomimo to uważam go za jednego z najbardziej oryginalnych i twórczych malarzy polskich. […] Witkiewicza uważam za prekursora informelu, automatyzmu oraz sztuki psychodelicznej w malarstwie; a jego Manifest firmy portretowej stawia niezwykle jasno problem tendencji antysztuki. Do końca był nieugięty, bezkompromisowy, twórczy, wspaniały przykład […] — artysty wyklętego”.