O języku pragreckim (protogreckim)

Abstract

Terminem ‘język pragrecki’ lub ‘protogrecki’ zwykło się dziś określać język, jakim prawdopodobnie posługiwali się Pragrecy (Protogrecy), czyli bezpośredni protoplaści późniejszych Greków, w okresie (mniej więcej) od końca trzeciego tysiąclecia p.n.e. do czasu pierwszych przekazów, tj. do czasu pierwszych zabytków pisanych. Spotyka się też inne określenia tego języka, jak chociażby fr. grec predialectale, grec commun i in. (cf. Y. Duhoux 2000). Co prawda, zachowane teksty greckie, jakimi dzisiaj dysponujemy (od epoki mykeńskiej począwszy), wykazują dość daleko idące zróżnicowanie dialektalne (zarówno w części wschodniej jak i zachodniej greckiego terytorium), ale ich wzajemne podobieństwo okazuje się tak znaczne, że upoważnia nas do uzasadnionej hipotezy o istnieniu w dawniejszej epoce jakiegoś wspólnego i w miarę jednolitego prajęzyka greckiego. Hipoteza zakładająca istnienie niegdyś takiego wspólnego (ogólnogreckiego) prajęzyka zrodziła się w czasach, kiedy w językoznawstwie indoeuropejskim i w badaniach historycznojęzykowych w ogóle popularna była teoria tzw. drzewa genealogicznego, zakładająca w uproszczeniu istnienie zawsze jakiegoś rodzaju wcześniejszej spójności językowej, która z biegiem czasu ulegała stopniowo mniejszej lub większej dyferencjacji.