| Abstrakt: | Analiza myśli Znanieckiego ujawnia zawierający się w niej obraz człowieka jako istoty twórczej. Humanizm, który był głoszony przez Uczonego zakładał, uznanie twórczej indywidualności człowieka, jako najwyższej wartości. Idąc nieco dalej można powiedzieć, iż to właśnie możliwość swobodnej twórczość jest tym szczególnym pierwiastkiem, który niejako konstytuuje człowieka jako człowieka. To właśnie ów przymiot umożliwia konkretnemu człowiekowi tworzenie rzeczywistości specyficznie ludzkiej czyli świata kultury wraz z istniejącymi w tym świecie wartościami. Może ona być wprawdzie rozpatrywana jako całość względnie izolowana, lecz jeśli chcemy ją rzeczywiście zrozumieć nie można negować innych, równie istotnych sfer kultury, na które składają się także ideały, nauka, sztuka, religia, a także wszelkie formy działalności podejmowanej przez człowieka. W tym znaczeniu twórczość filozoficzna jest również specyficznym rodzajem działalności intelektualnej zespolonej z innymi obszarami kultury. Co istotne, tworzenie świata specyficznie ludzkiego, różniącego się od tego, co składa się na świat przyrody, nadaje sens oraz znaczenie ludzkiemu życiu. w biografii Znanieckiego można bez trudu doszukać się takich wyjątkowych i niepowtarzalnych momentów, które wyzwalały w nim najbardziej twórcze możliwości, a także uzmysławiały to, co jest autentycznym powołaniem człowieka – filozofa. W przypadku Uczonego powołaniem tym była nieustanna twórcza praca intelektualna z myślą o człowieku i dla jego dobra. W dziele, które po sobie pozostawił szczególne miejsce zajmuje człowiek oraz wartości. Natomiast od tego jakim wartościom służyć będzie ludzka istota uzależniał to, czy dana cywilizacja jest w stanie przezwyciężać nawiedzające ją kryzysy. W tym też zakresie podejmował starania zmierzające do opracowania systemu filozoficznego rozwijającego się w procesie twórczej ewolucji. Dlatego znaczną część swojego życia poświecił badaniom nad wartościami. Celem autora Zagadnienia wartości w filozofii, w tym zakresie, było dokonanie syntezy wszystkich dotychczasowych systemów wartości. Rezultatem owej syntezy miał być jeden ogólnoludzki system wartości. Dodać należy, że dynamizm i otwartość, to cechy które charakteryzują projektowany system. Dlatego nie należy zapominać, że w tak zaprojektowanej konstrukcji należy pozostawić miejsce dla tych wartości, które dopiero zostaną odkryte i poznane. |