Ekologia codzienności w czasach nadmiaru : poszukiwacze skradzionego czasu

Abstract

"Ende, Kundera i Tokarczuk, każde na swój sposób, poszukują skradzionego czasu, punktu bezpiecznego powrotu na mapie kultury prędkości. Łączy ich również przekonanie, że uważność rodzi się z powolnego czasu, który we współczesnej kulturze przyśpieszenia jest zagrożony19. W warunkach, w których przyśpieszenie jest wrogiem uważności, odmowa zanurzenia się w strumieniu przyśpieszenia jest formą współczesnej ekstrawagancji. „Popatrzyłam na swoje buty. Mnie się nie śpieszy. Nie muszę być nigdzie na czas. Niech czas pilnuje mnie, nie ja jego”20 — mówi Olga Tokarczuk i przygląda się światu, bo odrzucając tyranię chwili i punktualności, sytuuje się poza czasem, odzyskując jednocześnie kontrolę nad czasem, który płynie powoli. Przeprowadzka z centrum do peryferii czasowych wyzwala siłę uważności i pozwala dostrzec tych, którzy „[...] poruszają się pod prąd” i których „[...] nie obowiązują prawa rzeki”21. Uważne zamieszkiwanie czasu staje się bronią małej rewolucji, która toczy się bezgłośnie i mało spektakularnie, ale która rzuca wyzwanie pospieszności i przyśpieszeniu i która ma moc generowania alternatywnych praktyk życia społecznego, od których w przyszłości może zależeć znacznie więcej, niż myślimy".