| Abstract: | Cukrzyca typu 2 jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, dotykającą ponad 1% ludzi na świecie. Podstawą leczenia cukrzycy jest zmiana stylu życia, polegająca na wprowadzeniu zachowań, sprzyjających normalizacji glikemii. Niedostosowanie się do reżimu terapeutycznego przekłada się na ryzyko wystąpienia powikłań znacznie upośledzających funkcjonowanie pacjentów, a nawet zwiększających ryzyko przedwczesnego zgonu. Tymczasem poziom stosowania się do zaleceń lekarskich (compliance) przez chorych na cukrzycę typu 2 jest
niewystarczający. Celem niniejszej pracy było zbadanie uwarunkowań stosowania się do zaleceń
lekarskich w cukrzycy. Dla potrzeb badania stworzono własny model, uwzględniający czynniki
poznawcze (obraz własnej choroby), afektywne (depresyjność) i społeczne (wsparcie społeczne), jako predyktory podejmowania zaleconych zachowań zdrowotnych. Badaniem objęto 202 pacjentów Poradni Diabetologicznej w Rudzie Śląskiej chorych na cukrzycę typu 2. Badaniem objęto także życiowych partnerów osób chorych. Badanie wykazało dalece niewystarczający poziom compliance. Badani stosowali się do
zaleconych zadań jedynie w 58,23%. Uzyskane wyniki badania wykazały istotny wpływ obrazu własnej choroby
i depresyjności na zakres podejmowania zaleceń lekarskich. Nasilone objawy depresyjne oraz negatywny obraz własnej choroby (przejawiający się postrzeganiem licznych przykrych konsekwencji dla codziennego funkcjonowania pacjenta, niskim poczuciem możliwości osobistego wpływu na przebieg choroby i słabą wiarą w efektywność leczenia) wpływały na pogorszenie się poziomu stosowania się do zaleceń lekarskich.
Testowany model uzyskał zadowalające wskaźniki dopasowania do uzyskanych danych empirycznych, co pozwala sądzić, iż trafnie opisuje on badane aspekty rzeczywistości. Wyniki przeprowadzonego badania oprócz wniosków teoretycznych umożliwiły wysunięcie wniosków praktycznych, dotyczących optymalizacji procesu leczenia cukrzycy. Optymalizacja ta powinna obejmować elementy terapii poznawczo-behawioralnej,
skierowanej na budowanie sprzyjającego stosowaniu się do zaleceń lekarskich obrazu własnej
choroby, a także diagnostykę i leczenie depresji. Uwzględnienie tych postulatów może znacznie poprawić stan zdrowia chorych, obniżyć koszty społeczne cukrzycy, przyczynić się do wzrostu jakości życia pacjentów oraz optymalizacji relacji lekarz-pacjent. |