Phonological differentiation in American English dialects

Abstract

Przedmiotem rozważań niniejszej pracy jest zróżnicowanie fonologiczne w wybranych dialektach amerykańskiej odmiany języka angielskiego. Analiza ta oparta jest na podstawie nagrań wybranych rozmówców zamieszkujących północno-wschodnią część USA, władających północno-wschodnim dialektem (North-eastern dialect) oraz afro-amerykańską odmianą języka angielskiego (African American English). Dysertacja ma dwa główne cele. Głównym celem jest ukazanie zróżnicowania w wymowie wybranych fonemów. Jednakże różnice w jakości artykulacji poszczególnych głosek nie były przedmiotem owej analizy. Głównym tematem owej pracy jest analiza uproszczenia wybranych spółgłosek oraz zbitek spółgłoskowych (consonant clusters) z uwzględnieniem otoczenia fonetycznego (phonological context or phonetic environment). Dlatego owe zróżnicowanie fonetyczne rozpatrywane było w kategorii uproszczenia lub wyraźnej artykulacji wybranych dźwięków. Kolejnym, równie istotnym celem, była próba racjonalnego wyjaśnienia uproszczeń lub braku uproszczeń poszczególnych dźwięków w danych otoczeniach fonetycznych, które można było zarejestrować w wypowiedziach rozmówców. Nie ulega wątpliwości, iż na artykulację i tym samym na zróżnicowanie w wymowie wpływa wiele czynników, zarówno o podłożu społecznym, jak i również językowym. W skład czynników społecznych wchodzi status społeczny, wykształcenie, wiek, płeć, pochodzenie oraz okoliczności w jakich się znajdujemy. Jednakże również istotne znaczenie ma dana głoska oraz otoczenie fonetyczne, którego wpływ na dany dźwięk nie jest obojętny. Innymi słowy, oprócz czynników społecznych, istotne znaczenie ma również jaki dźwięk ma ulec uproszczeniu oraz w jakim otoczeniu jego artykulacja jest badana (na poziomie wyrazu, granicy wyrazów czy całego zdania). Uproszczenie niektórych spółgłosek było zróżnicowane nawet wtedy, gdy znajdowały się w podobnym otoczeniu fonetycznym. Dlatego w sposób szczegółowy podjęto próbę wykazania relacji pomiędzy owymi czynnikami, a artykulacją poszczególnych zmiennych (variables). Wykazano, że częstotliwość uproszczenia zależy w dużym stopniu od możliwości zastąpienia owych dźwięków innymi, które mogłyby przyczynić się do powstania nowego wyrazu. Innymi słowy, częstotliwość uproszczenia jest większa, jeśli kontekst jest wystarczająco duży i z kontekstu wynika znaczenie danego słowa. Ponadto, częstotliwość uproszczenia jest również zauważalna, gdy nie ma możliwości zastąpienia danej głoski inną lub zastąpienie pewnej jej innymi powoduje, że zdanie jest niepoprawne. Wykazano również, że nawet w mowie klas średnich oraz w sytuacji dosyć formalnej mają miejsce liczne uproszczenia. Ponadto przedstawiono, iż dialekty niestandardowe nie są jedynymi w których można zaobserwować to zjawisko, gdyż ma ono miejsce także w odmianach, które uważane są za standardowe, a nawet prestiżowe.