| Abstrakt: | Głównymi tezami pracy jest z jednej strony założenie o jedności kultury europejskiej objawiającej się w swym daleko sięgającym zróżnicowaniu oraz, z drugiej strony, rozumienie antycznego obszaru uprawy wina jako centrum myślenia innowacyjnego, także w sferze muzyki. Całość kultury europejskiej traktowana jest jako
dziedzictwo starożytności, a kolejne reinterpretacje kanonów antycznych te zależności argumentują w różnych sferach. Poszczególne epoki historyczne rozpatrywane są według subiektywnych założeń ideologicznych w kontekście wpływów antycznych określonych jako izolacja, asymilacja, konflikt i integracja. W rozprawie zostały również ukazane hipotezy znanych uczonych: o retardacji dziedziny muzyki wobec innych sztuk, o dychotomicznym zróżnicowaniu geograficznym kultury kontynentu, o przeciwieństwie prądów płynących z centrum i peryferii czy o sinusoidalnym oglądzie kultury.
Exemplum pierwszej tezy in varietate concordia jest rozdział o wielowiekowych odmiennościach mentalności i estetyki niemieckiej i francuskiej, co jest zobrazowane także w sferze muzyki, centralny zaś rozdział jest chronologicznym ujęciem historii uprawy wina w Europie, kulturowych konsekwencji tej uprawy dla literatury, sztuki, w tym muzyki oraz wykładnią drugiej tezy o innowacyjnym sposobie myślenia na tym określonym terytorium w dyscyplinie sztuki dźwięków. Dopełnieniem obrazu o wartościach kultury europejskiej są rozdziały szósty (opis wyselekcjonowanych toposów kultury europejskiej, np. ogrodu, Liebestod, sielanki czy czarownicy) oraz siódmy, będący zarysowaniem toposu coincidentio oppositorum w subiektywnym przedstawieniu w postaci czterech procesów dyfuzji komponentów procesów mentalnych – interferencji, inkrustacji, konwergencji i anuncjacji oraz w opisie wybranych syndromów kulturowych wyjaśnianych w odniesieniu do muzyki (ars
antiqua i ars nova, sacrum i profanum, ratio i emotio, agon i koegzystencja, narracja i struktura, bohatera i tłumu).
Bazą prezentacji jest metoda komparatystyczna, hermeneutyczny ogląd dzieł muzycznych w swej ewolucji na tle przeobrażeń socjologicznych, stylistycznych i geograficznych w oparciu o wykładnię nowej antropologii kultury. Oparciem intelektualnym są ważne dla myśli europejskiej publikacje m. in. N. Daviesa, E. Curtiusa, J. Le Goffa, L. Meyera, R. Tarnasa, A. Toynbeego oraz M. Tomaszewskiego (muzyka). |