Osaczyć i sterroryzować. Na marginesie wspomnień Mirona Dolota o Wielkim Głodzie na Ukrainie : [recenzja]

Abstract

"Literatura w języku polskim dotycząca kolektywizacji w Związku Radzieckim (1929—1932) i towarzyszącemu jej Wielkiemu Głodowi (1932—1933), który na Ukrainie spowodował śmierć około 4,5 mln ludzi, nie jest zbyt obszerna. Pierwsze próby charakterystyki problemu w odniesieniu do Ukrainy pojawiły się w polskiej literaturze naukowej w latach 80. i 90. ubiegłego wieku w pracach m.in. Czesława Rajcy, Wojciecha Materskiego, Ryszarda Torzeckiego, Piotra Eberhardta. Warto też wspomnieć o prawdopodobnie pierwszym po 1980 roku opracowaniu w języku polskim na temat tragedii chłopów ukraińskich w latach 1932—1933 historyka ukraińskiego Stephena Oleskiwa, opublikowanym w 1984 roku w bezdebitowym czasopiśmie „Obóz”, wydawanym od 1981 roku z inicjatywy Jerzego Targalskiego i Jana Malickiego. Sporo informacji na temat rzeczywistości wsi ukraińskiej w okresie międzywojennym pojawiło się w pracach historyków badających losy Polaków w ZSRR, w szczególności na Ukrainie, a także, choć w mniejszym zakresie, dzieje Kościoła katolickiego w okresie bolszewickim. Dużym krokiem naprzód w badaniach nad kolektywizacją i klęską głodu na wsi ukraińskiej były publikacje lubelskiego historyka młodszego pokolenia, Roberta Kuśnierza, zakończone wydaniem, wspomnianej już, pierwszej w Polsce w miarę pełnej monografii naukowej poświęconej interesującym nas problemom oraz opublikowany kilka lat później przez tego badacza zbiór polskich dokumentów dyplomatycznych na temat Wielkiego Głodu. Ciekawą pracą, obrazującą przeciętny stan wiedzy w Polsce międzywojennej na temat kolektywizacji na Ukrainie, jest monografia Olgi Olszewskiej: Ukraina radziecka w prasie polskiej w latach 1929—1939, wydana w 2009 roku w Toruniu. Podobną kwestię, w innym nieco aspekcie, poruszył w swym artykule Jan Jacek Bruski." (fragm.)